Sintaksis:
ПЕРЕСТ(число; число_выбранных)
Nəticə:
Müəyyən sayda obyektdən verilmiş sayda obyektlərin seçilməsi üsulların sayını göstərən permutasiyaları hesablayır.
Arqumentlər:
- число: obyektlərin sayını göstərən tam ədəd;
- число выбранных: hər bir permutasiyada olan obyektlərin sayı.
Qeydlər:
- arqumentlər tam ədədlər deyilsə, kəsr hissələr atılır;
- əgər hər hansı bir arqument ədəd deyildirsə, onda ПЕРЕСТ funksiyası özünün yazıldığı oyuğa #ЗНАЧ! səhvinin qiymətini yerləşdirir;
- число < 0 və ya число выбранных < 0 olduqda ПЕРЕСТ funksiyası özünün yazıldığı xanaya #ЗНАЧ! səhvinin qiymətini yerləşdirir;
- əgər число arqumenti число_выбранных arqumentindən kiçikdirsə, ПЕРЕСТ funksiyası özünün yazıldığı xanaya #ЧИСЛО! səhvinin qiymətini yerləşdirir.
Riyazi-statistik interpretasiya:
m sayda müxtəlif a1,a2,...,am element götürək. Bu elementlərin sayını dəyişməz saxlamaqla onların bütün mümkün yerdəyişmələrini düzəldək. Bu qayda ilə alınmış hər bir kombinasiya permutasiya adlanır. m elementdən ibarət permutasiyaların sayı Рm vasitəsilə işarə olunur. Bu 1-dən т-ə qədər bütün tam ədədlərin hasilinə bərabərdir:
Baxılmış məsələnin və buna oxşar digər məsələlərin həlli üçün ПЕРЕСТ funksiyasından onun arqumentlərinin bərabər qiymətlərində (число = число_выбранных) istifadə etmək olar. Bizim halda =ПЕРЕСТ(5;5) düsturunun nəticəsi 120 ədədinə bərabər olur. Daha mürəkkəb hallarda paylanan elementlərin sayı onların paylanacağı mövqelərin sayından çox olur. Bu halda permutasiyaların ümumi sayı aşağıdakı düsturla təyin olunur:
Qeyd edək ki, n = т olduqda Рm,n = Рm = n!, çünki 0! = 1. Fərz edək ki, şöbədə vəzifə tutmaq üçün olan namizədlərin sayı beş deyildir, altıdır. Onda mümkün permutasiyaların (vəzifələrə görə paylanmalar kombinasiyaların) sayı =ПЕРЕСТ(6;5) düsturu ilə təyin olunacaq və 720-yə bərabərdir.
Misal
9 kartoçkada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 rəqəmləri yazılmışdır. Kartoçkaları götürüb onlarda yazılmış rəqəmlərdən dördrəqəmli ədəd əmələ gətirirlər. Bu qayda ilə neçə dördrəqəmli ədəd düzəltmək olar?
Həlli
Dörd kartoçkadan ibarət müxtəlif kombinasiyaların sayı 9 elementdən dörd-dörd yerdəyişmələrin sayına bərabərdir.
İndi də bu məsələni ПЕРЕСТ funksiyası vasitəsilə həll edək.
1. Nəticənin yazılacağı xananı seçək ($A$1).
2. Число sahəsinə girib 9 (kartoçkaların sayı) qiymətini daxil edək.
3. Число выбранных sahəsinə girib 4 qiymətini daxil edək. OK düyməsini basdıqdan sonra $A$1 xanasında
hesablamanın nəticəsi olan 3024 ədədi əmələ
gələcəkdir.
